Alttan yetişen nesillere sürdürülebilirlik ve atıksız yaşam kavramlarını aşılamak oldukça önemli. Yaşadığımız dünyayı emanet edeceğimiz ve daha iyi bir çevre bırakmak için çabaladığımız genç nesle farkındalık kazandırmanın ise farklı yolları var.
Özellikle aşina olduğumuz Z kuşağı ve arkasından gelen son nesil Alfa kuşağı belirli bir görüşü yayma adına çok belirleyici bir konumda yer alıyor. X ve Y nesillerini takipçi nesil olarak konumlandıran gençler; tercihleri, öncelikleri ve hassasiyetleri ile kendilerinden daha uzun hayat tecrübesine sahip olan çevrelerini yönlendirebiliyor. Alfa kuşağının yeni yeni bilinç kazandığını düşünerek Z kuşağını merkeze alabiliriz. Uç tercihleri ve özellikle ticaret sektörüne etkileri ile öne çıkan GenZ üyeleri sürdürülebilirliği de hayat tarzı olarak benimsedikleri konular arasına katıyor.
TÜİK verilerine göre Türkiye nüfusunun %26,9’unu çocuk nüfus oluşturuyor. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre; 2021 yıl sonu itibarıyla, Türkiye nüfusu 84 milyon 680 bin 273 kişi iken bunun 22 milyon 738 bin 300’ünü çocuklar oluşturdu.
Peki insanlık tarihinin en genç neslinin bizimle benzer kaygıları taşımasını nasıl sağlayabiliriz?
– Örnek olarak!
Kaynak: Unsplash
Çocukların belirli bir yaşa gelene kadar yakın çevrelerinin alışkanlıklarını kopyalamaya meyilli oldukları aşikâr. Belki de bu izlence hevesini ilerisi için verimli bir hale dönüştürebilirsiniz. Kaynak tasarrufunu günlük hayatın bir rutini haline getirerek, çocuğunuzu, yeğeninizi, kardeşinizi ya da aklınıza gelebilecek herhangi birini küçük yaşta döngüsel ekonominin bir parçası yapabilirsiniz.
Esasında tüm bunlar daha küresel ısınma kavramı yalnızlığıyla baş başayken ve biz kaygılarımızı bu kadar dile getirmezken de yapılıyordu. Okullarda suyunun öneminden, dişlerimizi fırçalarken suyu kapatmamız gerektiğinden, odadan çıkarken ışıkların kapatılması zorunluluğundan defalarca kez bahsedildi. Ancak günün sonunda maruz kalınan ortamda ne yaşanıyorsa, çocuk o davranışı hayatının bir parçası haline getirmeye daha hevesli oluyor. Hatta bu süreci oyunlaştırarak keyif aldığı ve mecburiyetten uzak ancak gereklilik ile süslenmiş bir havada gerçekleştirdiği bir hale de getirebilirsiniz.
– Çevreyi koruyarak!
Kaynak: Pexels
Çocukken ailemle sahilde ya da ormanda çöp toplamaya gittiğimizi hatırlıyorum. Belki de bugün sürdürülebilirliğe dair bilincimin bu kadar derine ulaşmasında o günler başrol oynuyordur. Doğaya gözümüz gibi bakmanın bir sorumluluk olduğunu erken yaşta öğrenmek, iklim krizine giden yoldan bir taş çalabilir. Bugün sokakta çöp kutusu görene kadar elinde çöpünü taşıyanlar ya da anında bir köşeye fırlatanlar arasındaki fark da gayet açıklayıcı olabilir.
– Geri dönüştürerek!
Kaynak: Pexels
Çocukken dünya kocaman bir oyun bahçesi. Bu oyun bahçesinde çocuklara geri dönüşümü ve ileri dönüşümü bir oyun gibi sunmak tüm davranışlarında bu bilinci kazanmalarını sağlayabilir. Hatta ülkemizde bu konuda yerli bir girişim de var. Hazırladığı kitler ile çocuklara atıkları eğlenceli oyuncaklar haline getirebileceklerini gösteren Toyi, aslında duyarlılığın nasıl oturtulması gerektiğine dair güzel bir örnek teşkil ediyor. Hatta ürettiği herhangi bir ürünü evin bir köşesinde bulundurarak yaptığı işin katma değerini fark etmesini de sağlayabilirsiniz.
– Bilinçli tüketerek!
Kaynak: Pexels
Daha az alışveriş, daha az paketli gıda, tüketim kültürüne daha az hizmet. Çocuklara bu duyguyu erken yaşta aşılamak ilerleyen yaşlardaki tüketim alışkanlıkları için belirleyici olabilir. İsrafın olumsuz etkilerinden ve kaynakları korumanın öneminden erken yaşta bahsetmek, bir çocuğun hem ilerideki davranış biçimi hem de çevresini, belki çok daha büyük bir kitleyi etkilemesi için olumlu bir etki alanı yaratacaktır.
Satın aldığınız ürünün önünüze gelene kadar geçirdiği, üretimden lojistiğe kadar uzanan süreci detaylandırmak da aynı şekilde etkili bir yöntem. Böylece yaşı itibariyle direkt olarak hayatının bir parçası haline getiremese de, mutlaka izlerinden etkileneceği ve karbon ayak izinin farkında olacağı alışkanlıklar kazanabilir.
