Okumak, yazmak, paylaşmak ve okuduğunu, yazdığını ve paylaştığını anlamak için oluşturduğumuz “Sürdürülebilir Sözlük” onuncu sayısında O ve Ö harfleriyle devam ediyor.
Sürdürülebilir Sözlük #10: O-Ö
O
Organik: Kimyasal gübre, tarım ilaçları, laboratuvar müdahalesi vb. olmadan doğal yollar ile üretilen.
Organik pamuk: Toksik pestisitler ve sentetik gübreler kullanılmadan, çevreye etkisi düşük yöntem ve malzemelerle yetiştirilmiş pamuk. Pek çok ülkede yasal düzenlemelere göre genetiği değiştirilmiş tohumların organik tarım için kullanımı yasaktır.
Organik tarım: Üretimden itibaren her aşaması canlı hayatına zarar vermeden kontrollü ve sertifikalı olarak sürdürülen tarım çalışmaları.
Ormanlaşma: Gezegendeki ağaç varlığının artırılması için düzenli sürdürülen çalışmalar. Soluduğumuz oksijenin yaklaşık %20’sini üreten ormanlar çevre, toprak ve canlı hayatı için de büyük bir koruma alanı sağlar. Ülkemizde her yıl 21-27 Mart arası Orman Haftası olarak kutlanır.
Ormansızlaşma: Ormanların ya da dikili alanların tahrip edilmesi yoluyla ağaç yoğunluğunun azaltılması. Ormanlık alanların tarlalara, yaşam alanlarına ya da çiftliklere dönüşmesi ormansızlaşma örneği olarak gösterilebilir. Ayrıca rant amacıyla bilinçli olarak çıkarılan orman yangınları her sene önemli ölçüde canlı hayatına mal olmaktadır.
Okyanus asitlenmesi: Okyanus asitlenmesi karbondioksitin atmosferden emilmesi ile gerçekleşir. Antropojenik karbondioksitin atmosferden alınması ile sularda pH değeri azalır. Normal şartlarda bazik yani pH değeri 7’den büyük olan deniz suyunun asidik bir yapı kazanması canlı hayatını riske atar. 1751’den 1994’e kadar okyanus pH’ının 8.179’dan 8.104’e düştüğü hesaplanmaktadır.
Ozon tabakası: Güneş’ten gelen mor ötesi ışınların yerküreye ulaşmasını engelleyen bir gaz tabakası. Beşeri faaliyetler sonucu atmosferde yaşanan bozunma ozon tabakasının incelmesine yol açmaktadır. Sera gazı emisyonunun artışı ile hızlanan ozon tabakası incelmesi gezegenimizin ışınlara karşı daha savunmasız olmasına ve her geçen gün daha fazla ısınmasına yol açar.
Ortaklıklar: Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın 17. maddesi. (Amaçlar İçin Ortaklıklar) Küresel ortaklık ve iş birliğine dikkat geçen madde içeriği bütünsel sürdürülebilir kalkınmanın ancak kolektif bir yolla yaşanabileceğine değinir.
Ö
Ötrofikasyon: Bir ekosistemde genellikle nitrojen veya fosfor içeren bileşikler olan kimyasal besin maddelerinde artış.
