Okumak, yazmak, paylaşmak ve okuduğunu, yazdığını ve paylaştığını anlamak için oluşturduğumuz “Sürdürülebilir Sözlük” beşinci sayısıyla karşında! Ekolojinin E’si hakkında daha fazla kavram öğrenmeye ne dersin?
Sürdürülebilir Sözlük #5: E
Eko-: Günümüzde pek çok kelimeye eklenebilen ve çevre ile gezegene önem verildiğini belirten bir ön ek.
E-cycling: Elektronik atıkların geri dönüştürülmesi/yeniden değerlendirilmesi. Elektronik cihazlar çöp sahasına atıldığında veya yakıldığında toprağa, suya ve havaya karışabilen toksik olan ya da olmayan metallerin bileşiminden oluşur. E-cycling kaynakları korurken söz konusu metal atıklarının biyosfere girmesini önler.
E-atık: Elektronik atıklar. Özellikle cep telefonları, televizyonlar ve kişisel bilgisayarlar.
Ekolojik ayak izi: Bir kişinin, topluluğun veya endüstrinin çevre üzerindeki etkisi, doğal kaynakların kullanımını sürdürmek için gereken alan olarak ölçülür. Sürdürülebilirlik değerlendirmesi olarak ekolojik ayak izini tanımlamanın en basit yolu, belirli bir yaşam tarzını desteklemek için gerekli mal ve hizmetleri üretmek için gerekli çevresel miktardır.
Ekoloji: Canlı organizmaların ve bunların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerinin yanı sıra organizmaların dağılımını ve bolluğunu düzenleyen süreçlerin incelenmesi. Bir nevi farklı ekosistem yapılarına ve işlevlerine eğilen bir bilim dalı olarak tanımlayabiliriz.
Ekonomik büyüme: Kişi başına üretilen mal ve hizmet miktarının belirli bir süre içinde artması. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın 8. maddesi; sürdürülebilir, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi, tam ve üretken istihdamı ve herkes için insana yakışır işi teşvik ediyor.
Ekosistem: Bütünsel, işlevsel bir birim olarak birbiriyle etkileşim halinde olan bitki, hayvan ve mikroorganizma toplulukları ile bunların cansız çevrelerinden oluşan dinamik bir kompleks.
Eğitim: Öğretme veya öğrenme süreci ve bu süreçlerden elde edilen bilgilerin tümü. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın 4. maddesi kapsayıcı ve eşitlikçi kalitede eğitim sağlamayı ve herkes için yaşam boyu öğrenme fırsatlarını teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
Emisyon: Özellikle gaz, enerji veya radyasyon gibi maddelerin bir kaynaktan üretilmesi ve boşaltılması.
Enerji kavramları
Enerji verimliliği: Aynı veya daha fazla düzeyde enerji hizmeti sağlamak için daha az enerji kullanmak. Sınırlı doğal kaynaklar bilincinden çıktığımız yolda teknolojiyi entegre ederek ve sınırlı olandan en iyi şekilde yararlanarak “daha azıyla daha fazlasını yapma” kararlılığına erişebiliriz.
Enerji yönetimi: Sınırlı doğal kaynaklar ve iklim kriziyle ilgili enerji kullanımını, eş zamanlı olarak maliyetleri ve sera gazı emisyonlarını azaltarak azaltmayı amaçlayan iyi planlanmış eylem ve stratejiler.
Enerji geri kazanımı: Atık olarak çöplüklere gidecek olan malzemelerden verimli bir şekilde genellikle elektrik ya da ısı enerjisi elde edilmesi.
Erozyon: Zeminin (tortu, toprak, kaya ve diğer parçacıklar) esas olarak deprem, rüzgar, su veya buz gibi dış akıntı etkenleri nedeniyle, yer çekimine tepki olarak eğim aşağı hareket etmesi veya canlı organizmalar tarafından yer değiştirmesi.
Etik: Yunanca gelenek, alışkanlık veya karakter anlamına gelebilen ethos sözcüğünden türetilen etik kavramı bireyler ve toplum için neyin iyi olduğuyla ilgilenen, kişinin davranışını yöneten ahlaki ilkeler dizisidir.
Eşitsizlik: Sosyal eşitsizlik, bir toplumdaki farklı sosyal konumlar için eşit olmayan fırsatların ve kazanımların haksız dağıtımına dayanır. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi tüm insanların özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğmasını sağlarken, ne yazık ki toplumlar arasında büyük eşitsizlikler mevcut. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın 10. maddesi ülkeler içindeki ve arasındaki eşitsizliğin azaltılmasını teşvik ediyor.
Endüstriyel tarım: Hayvancılık, kümes hayvanları, balık ve mahsullerin endüstriyelleştirilmiş üretimini içeren bu modern tarım biçimi, kitlesel ihtiyaçlara hızla cevap verebilir.
