Şehirler, sakinlerine birçok alanda hizmet sunuyor ve bu yönüyle insanların yerleşim tercihlerinde öncelikli bir yerde konumlanıyor. Çoğumuzun “şehirlere neden yerleşiyoruz?” sorusuna vereceği cevaplar birbirinden farklı yönde olacaktır. Bu yazıda size şehirlerin aslında insanların önemli bir ihtiyacına cevap veren fakat büyük ihtimalle ilk anda pek de akla gelmeyen bir işlevin küresel ölçekte uygulanan bir girişimini anlatmaya çalışacağız: Asansörlere “Hayır” Günü!
Şehirlerin yaşayanlarına spor ve fiziksel aktivite yönünden elverişli çözümler sunabilen enstrümanlara sahip olması ve bu enstrümanların doğru bir şekilde planlanması oldukça önemli. Öte yandan ise bu konuda iyi planlamalara sahip şehirlerin varlığı, insanların davranış kalıpları ile anlam kazanıyor.
Avrupa Birliği’ne üye bir dernek halindeki “Uluslararası Spor ve Kültür Derneği (ISCA)” ve kendisine bağlı lokal kuruluşlar, her yılın Nisan ayının son günlerinde çok basit bir amaca dikkat çekiyorlar: İnsanların günlerine basit bir fiziksel aktivite eklemek. Bu amaç için insanlara verdiği mesaj ise asansörler yerine merdivenleri kullanmak. “No Elevators Day” olarak adlandırılan bu girişimin temel amacı insanlara fiziksel aktivitenin önemini aktarmak ve günlük hayatlarında aktif bir birey olmanın aslında ne kadar kolay olduğunu göstermek.
Örneğin geçtiğimiz sene Bulgaristan’ın Plovdiv şehrinde yer alan “BG Be Active” derneği, şehrin en gözde noktalarından biri halindeki Alyoşa Anıtı’na giden merdivenleri turuncu bir bant ile kapladı ve o hafta boyunca anıtı ziyaret eden insanlara merdivenlerin fiziksel aktiviteye dair ne kadar önem taşıdığı ve sağladığı enerji tasarrufu konusunda da doğaya uzun vadede sunacağı katkıları anlattı. Ayrıca şehrin önemli alışveriş merkezlerini de mesken tutan lokal gönüllüler, asansörlere bant çekerek insanlara merdiven kullanmanın önemini anlatan broşürler dağıttı.
2015’te Avrupa’daki 21 ülke ve 60 şehirle başlayan bu girişim, 2017’de Avrupa sınırlarını aşarak Latin Amerika’ya ve 2018’de ise daha küresel bir boyuta uzandı. 2019’da 40 ülkeye kadar genişleyen “No Elevators Day”’e o sene ilk kez katılan ülkeler arasında Norveç, Umman, Kırgızistan, Kosta Rika ve Zimbabve gibi ülkeler vardı. 2020’de başlayan küresel pandemiye rağmen bu girişim, gücünden kaybetmek şöyle dursun kendisine katılım gösteren ülkelerin sayısının artmasıyla sonuçlandı. 2020’deki “No Elevators Day”, COVID-19’a rağmen insanları aktif yaşama motive etmek adına #UseTheStairs (#MerdivenleriKullan) etiketiyle düzenlendi. Bu sene 27 Nisan’da düzenlenecek etkinliğe kayıt yapmak için bu bağlantıyı kullanabilirsiniz.
