Evde bir çekmece açıp içinde dolanmış, çalışmayan kablolar görmeyen kaldı mı? Bozulan telefon kabloları, kopmuş kulaklıklar ya da artık kullanılmayan adaptör uçları çoğu zaman direkt çöpe gidiyor. Oysa bu malzemeler, küçük ileri dönüşüm dokunuşlarıyla yeniden kullanılabilir, hatta günlük yaşamda işlev kazanabilir.
Bozulan kablolarla ne yapılabilir? Gel, birlikte bakalım:
Atıkları direkt olarak çöp kutusuna göndermek eskide kaldı. Sürdürülebilirlik kaygısının dünyada yer alan her türlü grup tarafından benimsenmesi ile atıklar farklı bir anlam kazanıyor. İleri dönüşüm ve geri dönüşüm kavramları standartlaşmış yöntemlerimizin yerini alıyor. O hâlde seni bizimle yeni bir maceraya atılmaya davet ediyoruz! Yeni başladığımız Atma Dönüştür serisinde bizimle birlikte gündelik atıklarına ileri dönüşüm ile tekrar hayat vermeye ne dersin?
Atma Dönüştür serimizin diğer yazılarına buradan ulaşabilirsin.
1. Kablo Organizerine Dönüştür
Zorluk Derecesi: Çok kolay
Süre: 5–10 dakika
Malzemeler:
- Bozulmuş bir şarj kablosu
- Makas
- Etiket veya kalem (isteğe bağlı)
Nasıl Yapılır?
- Kablonun uçlarındaki metal parçaları keserek çıkar.
- Kalan plastik kabloyu 15–20 cm’lik parçalara böl.
- Bu parçalardan halkalar oluştur (örneğin iki ucu üst üste getirip elektrik bandı ya da sıcak silikonla sabitleyebilirsin).
- Her halkayı farklı kabloların etrafına sar.
- Karışıklığı önlemek istersen üzerine hangi kabloya ait olduğunu yaz.
💡 İpucu: Daha uzun kablo parçalarını spiral şekle getirip, USB kablolarını içine geçirebilirsin.
2. Bitki Bağlama Teli Olarak Kullan
Zorluk Derecesi: Kolay
Süre: 10–15 dakika
Malzemeler:
- 1 adet bozulmuş kablo
- Bıçak veya kablo sıyırıcı
- Makas
- Bahçe makası (isteğe bağlı)
Nasıl Yapılır?
- Kablonun plastik dışını 15–20 cm’lik parçalar halinde dikkatlice soy. (Dış plastikten kurtul, içteki telleri kullanacağız.)
- Elde ettiğin bakır telleri minik bobinler halinde sar.
- Saksıdaki bitkilerin dallarını bu tellerle yavaşça saksıya sabitle.
- Çok kalınsa, telin bir kısmını keserek incelt.
💡 İpucu: Bakır tel esnek ve paslanmaz olduğu için uzun süre kullanılabilir.
3. El Yapımı Takı veya Anahtarlık
Zorluk Derecesi: Orta
Süre: 20–30 dakika
Malzemeler:
- Renkli bir şarj kablosu
- İçindeki telleri çıkarmak için bıçak
- Makas
- Çakmak (kenarları sabitlemek için)
- Mıknatıslı toka, çıtçıt veya ip
Nasıl Yapılır?
- Kablonun her iki ucunu kesin.
- Plastik dış kabuğu ortadan uzunlamasına kesin.
- İçindeki telleri çıkar, sadece dış plastik kısmı kullanacağız. İstersen zevkine göre boyayabilirsin.
- Yaklaşık 15–18 cm’lik bir uzunluk belirle ve bileğine göre ölç.
- Uçlarını hafifçe ısıtarak yumuşat ve kıvır.
- Takma kısmını ip, toka ya da klipsle sabitle.
4. E-Waste Sanat Panosu
Zorluk Derecesi: Orta
Süre: 30–60 dakika
Malzemeler:
- Bozulmuş şarj kabloları (farklı renklerde)
- Karton veya tahta pano
- Sıcak silikon tabancası
- Makas
- İsteğe bağlı: eski devre kartı parçaları, düğmeler, LED ışık
Nasıl Yapılır?
- Panonun üzerine çizeceğin tasarımı önce kurşun kalemle belirle.
- Kabloları parçalar halinde kesip kıvrımlar vererek panoya yerleştir.
- Sıcak silikonla sabitle.
- Boşluklara devre parçaları veya başka atıklarla dokular ekle.
- Kuruduktan sonra duvara as veya çerçevelet.
💡 İpucu: Bir şimşek deseni ya da “recycle” simgesi harika durabilir!
5. Basit Bir Heykel ya da Minyatür Figür
Zorluk Derecesi: Orta – İleri
Süre: 30+ dakika
Malzemeler:
- Bozulan kulaklık ya da şarj kablosu
- Pense veya bükücü
- İğne iplik (isteğe bağlı)
- Boncuk, minik gözler, keçe (süsleme için)
Nasıl Yapılır?
- İnce kabloları birkaç santimetrelik parçalara ayır.
- Hayvan figürü gibi bükmeye başla (örneğin: kaplumbağa gövdesi için spiral sar).
- Göz eklemek için düğme veya boncuk kullan.
- Uç kısmına anahtarlık halkası tak.
💡 Not: Çok tel içeren kablolarla küçük şekiller oluşturmak daha kolay.
Elektronik Atıkları Neden Atmamalıyız?
Elektronik atıklar hem çevreye hem canlılara zarar veren en tehlikeli evsel atık türlerinden biri.
Bozulan bir kabloyu dönüştürmek, çöpü azaltmakla kalmaz, yaratıcılığı da destekler. Sürdürülebilirlik bazen en sıradan eşyada başlar. Bozulan kablolar, doğru bakış açısıyla hem estetik hem işlevsel malzemelere dönüşebilir.
Çekmece köşelerinde bekleyen kabloları şimdi çıkar ve kendine sor: Atık mı, malzeme mi? Cevabın “malzeme” ise… Atma, Dönüştür!
