Yaşadığımız gezegeni daha iyi bir yer haline getirmek için yenilenebilir enerji konsepti önemli bir noktada konumlanıyor. Peki fosil yakıtlardan uzaklaşarak karbon ayak izimizi küçültmek adına attığımız adımların bir sonraki durağı ne? Yenilenebilir enerji bize sürdürülebilir döngümüzde bir sonsuzluk sağlıyor mu, yoksa her tüketim ürünü gibi onun da bir son kullanma tarihi mi var? Nesnelerin reenkarnasyonuna kesinlikle inanıyoruz. Bu nedenle “Neden olmasın?” ya da “Ne yapılabilir?” soruları atık kavramı söz konusu olduğunda aklımızda beliriyor. Gelin bu soruları bir de güneş panellerinin hikayesinden yola çıkarak cevaplayalım.
Solar atıkların ağırlığı
Temelde fosil yakıt gibi yenilenemez kaynakları yenilenebilir yöntemler ile değiştirmeye oldukça hevesliyiz. Zaten bu düşüncemiz, sürdürülebilirlik adına attığımız adımların neredeyse ilkine denk geliyor. İlk adım olarak gördüğümüz enerjiyi, dönüştürülebilirliğin çıkış noktasını çok daha ucuz ve verimli bir model ile yeniden yapılandırmak. Ancak her alanda olduğu gibi sürdürülebilirlikte de atılan adımlar ilki ile son bulmuyor, daima bir ilerisinin planlanmış olması gerekiyor. Son kullanma tarihi olan güneş panelleri de, plansız sürdürülebilirliğe yeni bir atık yükü ekliyor.
2030’un başına kadar solar atık miktarında büyük bir artış bekleyen Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA), bu miktarın 2050 yılında yaklaşık 78 milyon tona ulaşacağını tahmin ediyor.
Yaklaşık 30 yıl gibi bir ömrü olan güneş panellerinin içerdiği silikon, artan atık miktarının bir tehdide dönüşmesinin en büyük nedenlerinden. İçeriğindeki gümüş ve bakır gibi değerli metaller dönüştürülürken, ne yazık ki silikon bu şekilde değerlendirilemiyor. Bunun nedeni ise geri dönüştürülmüş silikonun güneş paneli üretiminde ihtiyaç duyulan safsızlık ve kusursuzluğa sahip olmaması. Hatta sadece güneş paneli üretimi de değil, silikon tabanlı üretimlerin büyük çoğunluğunda safsızlığın sorun teşkil etmesi sözünü ettiğimiz atık yoğunluğunun ortadan kaldırılmasını zorlaştırıyor.
Her ne kadar silikonun geri dönüştürülmüş hali verimsiz olsa da, çeşitli çalışmalar ışığında atık güneş panellerini yine enerji sektöründe kullanabiliyoruz. Ancak çoğunun yeni geliştirilmiş projeler olması, tüketici farkındalığının düşük olması ve erişilebilirlik gibi problemler, bu yöntemleri en azından standart kullanıcıların yönelebileceği bir yer olmaktan çıkarıyor. Öyleyse standart kullanıcılar için geri dönüşüm gerektirmeyen, efektif sayılabilecek hatta yaşam alanlarını daha eğlenceli hale getirebilecek ileri dönüşüm yöntemlerine eğilelim!
Nasıl eski güneş panellerini ileri dönüşüm çemberine dahil edebiliriz?
Güneş panellerinin büyük, işlevsel ve görsel olarak herkese hitap etmeyen tarzı gözünü korkutmasın. Hem ömrü dolmaya yakın hem de hayat döngüsünü sonlandıran panelleri günlük yaşamın içinde farklı şekillerde değerlendirebiliriz. Özellikle maddi sebepler kullanıcıların panelleri yenileme sürecini etkilese de kullanım ömrü dolmaya yakın panellere ikinci bahar biçmek, gezegen için atılan küçük çaplı bir adım olabilir.
Karavanlar ve çadırlar
Eğer yaşam tarzı olarak bir karavanda yaşamıyorsan, sene içinde kullanım oranının düşük olduğunu tahmin ediyoruz. Özellikle tatillerde meraklısına büyük bir keyif yaşatan yaşam araçları, ömrünün neredeyse sonuna gelmiş bir güneş panelinin yeni evi olabilir. Nihayetinde karavanların doğasına uygun olarak küçük yaşam alanı, küçük enerji kaynağı ile döndürülebilir. Bunu gerçekleştiren neden evimizin uzun süreli bir parçası olmasın?
İsabetli bir örnek olması açısından bu görseli bir e-ticaret platformundan seçtik. Neden eskisini değerlendirmek varken yenisini tercih edelim ki?
Kaynak: Trendyol
Aynı şekilde özellikle elektrik ve su gibi hizmetleri içeren kalabalık kamp alanlarını sevmeyen maceraperestler için eski güneş panelleri iyi bir seçenek. Bu sayede bir güç kaynağından kilometrelerce uzaktayken bile telefonumuzun, el fenerimizin, ses kaynağımızın şarjının bitme ihtimali çok sorun teşkil etmeyecektir. Yine azami koşullarda da olsa elimizin altında bir çözüm kaynağının olması güvende hissettirebilir.
Bina çitleri
Bu madde için daha geniş bir alanda güneş paneli sahibi olduğumuzu varsayalım. Hem bina çevresinin dışarıdan görünmesini engelleyecek kadar yüksek hem de yapı malzemesi tasarrufu sağlayacak güneş panelleri bir güvenlik unsuru olarak iş görebilir. Estetik açıdan herkesi tatmin edeceğini söyleyemeyiz ancak zaten atık statüsünde değerlendirilen bir ürün üzerinde yaratıcılığımızı konuşturmak neden zor olsun ki? Al eline sprey boyanı, dışarıdan bakanların imreneceği yaratıcı çitlerin olsun.
Tahmin edildiği kadar kötü durmuyor bizce.
Kaynak: JustWe
Köpek/kedi kulübesi
Güneş panellerinin yapısal açıdan güçlü malzemeler olması, sevimli dostlarımızı dış etkenlerden korumak için iyi bir alternatif. Doğal hali ile kullanabilir ya da bina çitlerinde olduğu gibi “serbest” çalışabilirsin.
Seralar
Biber acıdır. Gerçekler de acıdır. O zaman gerçekler biber midir?
Güneş panelleri camdandır. Seralar da camdandır. O zaman güneş panelleri sera mıdır? Neden olmasın… İleri dönüşümün verdiği yetkiye dayanarak eski güneş panellerini, bitkilerini yaz kış sağlıklı tutacak bir cam seraya çevirebilirsin.
Dekoratif mobilyalar
Belki de bu kadar işlevsel bir ihtiyacın yoktur, bilemeyiz. O zaman aklımıza gelecek en basit ileri dönüşüm yolunu tercih edebiliriz. Dört ayak eklentisi ile güneş panelini bahçene renk katacak bir masaya dönüştürebilir ya da tasarım bir şezlongun ana malzemesi haline getirebilirsin. Bu kısım ne kadar yaratıcı olduğuna ve ne kadar efor sarf etmek istediğine göre değişir.
Güneş paneli şeklinde bir masa mı, yoksa güneş panelinden bir masa mı? İşte tüm mesele bu
Kaynak: Proven Energy
Atıkları affetmek
Hiçbir zaman atık diyip geçmemek lazım, sonuçta onlar da önceki hayatlarında işlevsel ürünlerdi. Cansız nesnelerin alametifarikası, gerçek manada sonsuza kadar yaşatabilmeleri. Ancak yeni hayatlarında ne olarak var olacakları hem işlevselliğine hem de dönüştüren kişinin ihtiyaç ve yaratıcılığına kalmış. Son kullanma tarihi olan bir ürünü zamansızlaştırmak karbon ayak izimizi olumlu yönde desteklerken, dönüştürmenin getirdiği içsel huzur ve ilhamı artıracaktır. Güneş paneli örneklerimizden yola çıkarak çevrene bir bak bakalım, sen neleri dönüştürebilirsin?
