Küresel ısınmanın ölçümlenebilen yüzü bizi ne kadar etkiliyor? Rutin bir düzende artan sıcaklıklar ve yaşanan felaketler canımızı sıkıyor mu? Yoksa artık “küresel ısınma” ifadesi bile tanıdık ve eski moda mı hissettiriyor? Belki de kaybı sayılarla ifade etmek kırmızı alarm vermek için gerekli bir adımdır.
Gezegende yer alan biyolojik çeşitlilik iklim felaketlerinin odağında yer alıyor. Son yıllarda yıkımın sonuçları o kadar gözlemlenebilir hale geldi ki, ilerleyen yıllarda yaklaşık bir milyon türün yok olması bekleniyor. Barcelona’da yer alan “taşınabilir bahçe” ise kentsel türler için önem arz eden yeşil alanların gerekliliğine dikkat çekmek için tasarlandı.
Kentin içinde bir nefes alanı
Küresel ısınmadan etkilenen türlerden söz ederken ilk olarak orman ekosistemi gibi belirli bir habitatta yer alan canlılar aklımıza geliyor. Üstelik kentsel yaşamın içinde yer alan türler her dakika gözümüzün önündeyken. Sevdiğimiz bir sokak kedisi, penceremize konan kuş ya da parktaki çiçeklerin çevresinde uçan böcekler gibi farklı türler kentlerdeki günlük yaşantımızı paylaştığımız canlılar arasında yer alıyor. Ve ne yazık ki kentler, CO2 emisyonlarının yoğunlaşması, ısı adası etkisi ve türlerin genellikle yalnızca estetik veya işlevsel kriterlere göre değerlendirilmesi gibi olumsuzluklar ile yazının başında bahsettiğimiz sürecin odak noktası haline geliyor. Üstelik sınırlı yeşil alanları ile birlikte.
İspanya’da bir mimarlık ofisi olan TAKK, Mireia Luzárraga ve Alejandro Muiño ile farklı iş birlikleri çerçevesinde yürütülen proje, bu durumu tersine çevirmeye yardımcı olabilecek olası kamusal alan modellerini yansıtıyor. Rezervuar şeklindeki bir mobil cihaz, küresel ısınmanın etkilerini hafifletebilecek veya biyolojik çeşitliliği uyarabilecek çok sayıda ağaç, bitki, çalı ve böceğe ev sahipliği yapıyor. Böylece normalden on kat daha fazla CO2 absorbe edebilen türlerin, gıda egemenliğimizde yeni olasılıklar açan yenilebilir yabani türlerin veya çeşitli simbiyotik ilişkileri kurarak diğer etkenleri çağırabilen türlerin yaygınlaşması için uygun bir ortam elde ediliyor.
Taşınabilir bahçe Barselona sokaklarında neler olabileceğine dair bir pilot projeydi. Yeşil ve açık alanların yoğunlukta olduğu portatif bahçeler kirliliğin en yüksek seviyede olduğu bölgelere geçici olarak yerleştirildi. Proje yeşil alanların hak ettiği değeri görmediği ve betonlaşmanın her geçen gün galip geldiği kentlerimizde maddi ve politik olanakların nasıl yönlendirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.