Okyanus plastiği, üzerinde seyahat eden hayvanlardan onu yiyen bakterilere kadar özel organizmalar için benzersiz bir yuva yarattı. Okyanus ve denizlerde gelişen sentetik ekosistem plastisfere hoş geldiniz.
Plastisfer nedir?
Atmosfer, manyetosfer ve hidrosfer gibi plastisfer de bir bölge olarak konumlanıyor. Ancak aynı zamanda Sibirya bozkırları veya mercan resifleri gibi bir ekosistem, plastikleşmiş bir deniz ortamı. Deniz kaynaklı plastik atıkların en iyi bilinen konsantrasyonu, Fransa’nın kabaca iki katı büyüklüğünde bir alana yayılmış bir tür plastik çorba olan Büyük Pasifik Çöp Alanı olarak kabul edilse de plastikler her yerde.
İlk olarak 2013 yılında yapılan bir çalışmada, bakteriler ve mantarlar da dahil olmak üzere plastik kolonize edici organizmalardan oluşan bir kolektife atıfta bulunmak için açıklanan terim o zamandan beri genişledi. Artık deniz plastikleri üzerinde okyanuslarda sallanan yengeçlerden denizanasına kadar daha büyük organizmaları gevşek bir şekilde kapsıyor.
Terimi ilk ortaya atan deniz biyoloğu Linda Amaral-Zettler, “2010’da, plastik üzerindeki biyofilmleri (birbirine yapışan organizmalar ve diğer şeyleri) karakterize etmek için plastik örnekleri toplamayı planlıyorduk.” diyor. “Topluluğu tanımlamak için uygun bir terim düşünmeye çalışıyordum ve plastisfer ortaya çıktı.
Terim yeni olsa da, fenomen değil. Amaral-Zettler, “Plastisfer, plastik var olduğu sürece var” diyor.
Beşeri ve yeni bir ekosistem
Plastisferin bir başka benzersiz özelliği de onu insanların icat etmesi. Diğer tüm ekosistemler milyonlarca yıl boyunca gelişim gösterirken plastisfer insan kaynaklı gelişimini insan eliyle çok daha hızlı ilerletti.
Bilim insanları için plastisferin saf varlığı büyük bir endişe kaynağı. Çünkü plastiklerin yaklaşık üçte biri deniz ve okyanuslara atılıyor. Bu çöplerin bir kısmı batıyor, bir kısmı ise batmayarak her türlü mikrop için bir yuva haline geliyor.
Plastiklerin dayanım süresi çok uzun olduğu için plastisferdeki mikroplar uzun mesafelere taşınabilir ve bu da onları istilacı türlerin potansiyel bir kaynağı haline getirebilir. Mikroplar okyanusta çeşitli farklı ekosistemlerden hareket ettiriliyorsa, yerli mikrobiyal popülasyonları ve bu mikroplara bağlı daha büyük organizmaları etkiliyor olabilirler. Plastisfer ayrıca plastiği deniz ekosistemlerine daha fazla veya daha az zararlı hale getirmek için plastik kalıntıları değiştirebilir.
Toplum olarak plastik deniz enkazının bir sorun olduğunu kabul ediyoruz, ancak basit sorulara bile cevaplarımız yok: Okyanusta ne kadar ve ne tür plastik var? Bu kadar plastik nereden geliyor ve akıbeti ne oluyor? Plastisferi oluşturan mikroplar, plastiğin kaderinde ve deniz ekosistemleri üzerindeki etkisinde rol oynayabilir ve bunları incelemek kalan bazı soruların yanıtlanmasına yardımcı olabilir.
