Özellikle son birkaç yıldır hem ülkemizde hem de yurt dışında gördüğümüz, duyduğumuz ve tekrar tekrar dikkat çekilmesi gerektiğini düşündüğümüz çok önemli bir konu var: yerelden alışveriş yapmak. İngilizcede “buy/shop local” olarak yer edinmiş, Türkçesinin ise henüz tam oturmadığı bu kavram, hepimizin çok iyi bildiği üzere, uzun süredir hayatımızda. Bu yazımızda, yerelden satın almaya gıda perspektifinden bakacağız.
Yerelden satın alma denince akıllara ilk olarak semt pazarlarının gelmesi muhtemel. Envai çeşit meyve ve sebzenin satıldığı, sabahtan akşama kadar yüzlerce insanı ağırlayan, yer yer mis gibi kokan, kaosun hakimiyet gösterdiği semt pazarlarımız… Her hafta eski mahallemde kurulan semt pazarına gitmek benim için adeta bir ritüel haline gelmişti. Zamanla, pazarcıları yakından tanımış, sattıkları ürünler hakkında daha fazla bilgi edinme fırsatı yakalamıştım. Elbette sattıkları her ürünü kendileri üretmese de süper market zincirleriyle kıyasladığımda pazardan alışveriş yapmak benim için yerelden satın almanın ilk adımıydı.
Yerelden alışveriş yapmak sırf semt pazarlarından ibaret değil elbette. Mahallede tüm gün gezinen tezgahçılardan tutun da çalışan şehirliyi yerele yakınlaştırmak için kurulan e-ticaret sitelerine kadar artık birçok seçeneğimiz var. Hatta, özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerinde yerli üretim yapan çiftliklerin gönderi imkanlarıyla yerelden alışveriş yapmak çok daha kolay hale geldi. Bu noktada çoğu tüketici için fiyat faktörü büyük rol oynuyor. Pazara gitmeye vakit bulamayan, yerelden satın alma için üretilen alternatif yöntemlerden ise fiyat sebebiyle uzak duran kentli tüketici, kendini süper market zincirlerinin kalabalık ve uzun koridorlarında buluyor. Pazara gitmek imkan dahilinde değilse kendimiz için yaptığımız birkaç küçük ve gereksiz harcamadan kaçınarak diğer alternatiflerden yararlanmak bir çözüm olabilir.
Sonuçta, ne yersen o’sun.
Gelelim yerelden satın almanın faydalarına
Yerel üreticiyi ve esnafı desteklersin.
İstihdamın artmasına katkın olur.
Bölgesel ekonominin güçlenmesinde payın olur.
Ne yediğinle, içtiğinle ilgili bilgin ve bilincin artar.
Çoğu zaman daha uygun fiyatlarla karşılaşırsın.
Aldığın ürünler daima daha taze olur.
Yerelden alışveriş yapmaya başlamak isteyenler için birkaç öneri:
- Semt pazarları! Pandemi yüzünden tercih sebebimiz olmasa da elbet bu süreç sona erecek. O zaman geldiğinde, kendine ayırdığın vaktin bir kısmını pazarda geçirerek değerlendirebilirsin. Tezgahlarda gezinirken sunulan ürün çeşitliğine hayran kalmamak imkansız. Ekonomik açıdan da hala en uygun seçenek olan semt pazarına giderken bez çantalarını da yanına almayı unutma ki cebine fayda sağlarken çevreye de katkın artsın.
- Tezgahlar ve manavlar: Her mahallede mutlaka en az bir tane vardır. Adeta mini bir pazar deneyimi yaşatması da cabası! Semt pazarına gitmeye vaktin ve halin yoksa bu hafta meyveni, sebzeni almak için süper market yerine tezgahları veya mahallendeki manavı tercih etmeye ne dersin?
- İnternet sayesinde dünya parmaklarımızın ucunda, elbette yerli üreticilerimizin ürünleri de! Bu hafta sepetine yerli üreticiden bir kilo meyve, sebze atmaya ne dersin? Eskiden toplu alımlar daha yaygınken şimdi yalnızca birkaç adet ürün bile satın alabiliyoruz. Üreticinin konumuna göre ürünün sana ulaşması değişiklik gösterecektir, bu sebeple önden plan yapmak son dakika markete koşmamak için faydalı olacaktır.
- Kooperatifler ve gıda toplulukları. Tüketiciyi doğrudan yerelle buluşturan bu güzel oluşumlara internet sitelerinden veya mağazalarından ulaşmak mümkün. Üzerine kesinlikle ayrı bir yazıyı hak eden kooperatiflerden alışveriş yapmak yerelden satın almaya başlamanın en iyi yollarından bir tanesi. Mağazaları ziyaret etme imkanın olursa satılan ürünlerle ilgili konuya hakim kişilerden oldukça detaylı bilgi alabilirsin.
Yazar: Nilüfer Aksu
