İlk sanayi devriminden bu yana kabaca 1,5 trilyon ton CO2 salınımı yaptık. Ve gezegenimizi 1 °C ısıttık. Bu önemsiz bir artış gibi görünse de şahit olduğumuz aşırı hava olaylarının ve doğal afetlerin sıklığının dünya çapında artmasının ana sebebi. Tabii bugün bu noktada olmamamız için işler son raddeye gelmeden önlem alınması gerektiği de aşikâr. Geç olsun da güç olmasın diyerek 2023’ün sürdürülebilir inşaat trendleri başlığını mercek altına alıyoruz.
Sürdürülebilir inşaat trendleri ve yeşil binalar
Sürdürülebilir inşaatın ne olduğuna ve karbon sıfır yolunda ne anlam ifade ettiğine geçtiğimiz yazılarımızda değinmiştik. Ne yazık ki gözler önündeki tüm verilere rağmen hâlâ karbon sıfır yolunda iyi bir noktada değiliz. Hamburg Üniversitesi’nin yakın tarihli bir raporu, 2015 Paris İklim Anlaşmaları tarafından belirlenen 1,5°C küresel ısınma kriterini hızla aşma yolunda olduğumuz konusunda uyarıyor. BM eğer hızlı aksiyon almazsak gezegenin yüzyılın sonuna kadar 3°C ısınacağını tahmin ediyor. Derin kuraklıklar, yoğun sıcak hava dalgaları ve kıyı şehirlerini harap edecek, tüm bölgeleri yaşanmaz hale getirecek, tüm türleri yok edecek ve denizlerin yükselmesine neden olacak bir kademeli etkiler de bu felaket senaryosunu takip edecek.
Peki sürdürülebilir inşaat iyileştirmeleri hangi aşamalarda uygulanabilir?
- Malzemeler ve kaynaklar
- Enerji verimliliği
- Su verimliliği
- İç mekan ve çevre kalitesi
- Yenilik ve tasarım
- Yer seçimi ve planlama
Yani sürdürülebilir inşaat karmaşık iklim değişikliği sorununu tek başına çözemese de, büyük karbon ayak izini küçültmek ve yapılı çevrenin daha fazla hale gelmesine yardımcı olmak için kritik bir yerde konumlanıyor. Yeşil bina standartlarını benimsemekten yenilenebilir inşaat malzemelerine geçişe kadar yukarıdaki pek çok aşamada uygulanabilecek sürdürülebilir inşaat trendleri geleceğimizi daha iyi inşa etmemize yardımcı olabilir.
2023’ün sürdürülebilir inşaat trendleri
Dünya çapındaki hükûmetlerin nihayet 2050 yılına kadar net sıfır karbon emisyonu ortak hedefine ulaşma yönünde ciddi adımlar atmaya başlaması da sürdürülebilir inşaatı önemli olarak konumlandıran nedenlerin başını çekiyor. 2023 yılında popüler hale gelen üç sürdürülebilir inşaat trendini birlikte inceleyelim.
Jeotermal ısı pompaları
Jeotermal ısı pompası satışları dünya çapında istikrarlı bir şekilde artıyor. Ancak ABD’de 2023 Ocak ayında konut jeotermal tesislerine yönelik vergi kredisinin %26’dan %30’a çıkması bireysel adımlara darbe vuruyor. Yine de Şubat ayında ABD Enerji Bakanlığı tarafından yapılan fon açıklaması artan vergileri nötrlüyor. Açıklamaya göre ABD Enerji Bakanlığı pilot projeler için 74 milyon $’a kadar fon sağlayacak. Fonların odak noktası ise jeotermal ısı pompası teknolojisinin farklı jeolojik ortamlarda etkinliğini ve ölçeklenebilirliğini göstermek.
Jeotermal ısı pompaları kışın binaları ısıtmak ve yazın soğutmak için yer yüzeyinin altından çekilen enerjiyi kullanıyor. Çevre Koruma Ajansı’na göre enerji açısından en verimli, çevre dostu ve ucuz ısıtma/soğutma sistemleri arasında bir numara.
Bu teknolojinin 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmamıza yardımcı olmada büyük bir rolü mevcut. Küresel gelişmeler 2023’ün jeotermal ısı pompası işinde olanlar için güçlü bir yıl olduğunu gösteriyor.
Sürdürülebilir yapı malzemeleri
Yeşil beton ile sükse yapan sürdürülebilir yapı malzemeleri gelecek yıl büyümeye devam edecek. Günümüzde piyasada çevreye çelik ve betondan çok daha az zararlı olan pek çok yeşil yapı malzemesi bulunuyor. Bu yeşil malzemelerden biri olan kenevir inanılmaz derecede hafif olmasıyla sıkça tercih ediliyor. Aynı zamanda mükemmel bir yalıtkan olan kenevir alevlenmeye karşı piyasadaki diğer tüm malzemelerden daha dayanıklı.
Highland Kenevir Evi, Bellingham, Washington’da Hempitecture tarafından döşenen kenevirden yapılmış bir ev.
Kaynak: Wikipedia Commons
Yasal bürokrasi nedeniyle sorun yaşayan kenevir, 2022 yılında ABD konut kodları için onaylandı. Idaho merkezli kenevir yalıtım şirketi Hempitecture 2018’deki lansmanından bu yana satışların her geçen sene iki katına çıkardığını bildirdi. Geçtiğimiz yaz ise Texas A&M’deki araştırmacılar, kenevir betonla 3D baskılı evler geliştirmek için USDOE’den 3,74 milyon dolarlık bir hibe aldı. IRA ayrıca önümüzdeki on yılda kenevir ve diğer yenilenebilir malzemelerin geliştirilmesine milyarlarca dolar yatırım yaptı.
Güneş ve rüzgar enerjisi
Güneş ve rüzgar enerjisi sektöründeki büyüme ise 2023 yılında da devam etti. Enerji Bilgi İdaresi (EIA), rüzgar ve güneş enerjisinden elde edilen toplam ABD elektrik üretiminin 2023 yılı için %16’ya çıkacağını tahmin ediyordu. Geçtiğimiz yıl %14, 2018’de ise %8 oranında büyüme yaşanmıştı.
Petrol veya gazdan daha ucuz olan rüzgar ve güneş enerjisi son yıllarda hızlı bir büyüme yaşadı. 2022’nin sonunda güneş enerjisi ABD’de yaklaşık 74 gigawatt elektrik enerjisi üretti. Bu sayı 2017’deki üretim kapasitesinin 3 katına denk geliyor. Üstelik 2024’ün sonuna kadar 63 GW’lık bir kapasitenin daha eklenmesi bekleniyor. Rüzgar enerjisi de benzer şekilde artış gösteren kaynaklardan.
Avrupa’da da güneş enerjisi 2018’den bu yana iki katına çıktı ve önümüzdeki dört yıl içinde de üç katına çıkması bekleniyor.
